-
1 иярчен рәвеш җөмлә
обcтоя́тельственное прида́точное предложе́ние -
2 рәвеш
I сущ.1)а) вне́шний вид; вне́шний о́блик, обли́чье; фо́рмаэлеккеге рәвешен саклау — сохрани́ть пре́жнюю фо́рму, пре́жний вид
чырайга эшлекле рәвеш бирү — прида́ть лицу́ делово́е выраже́ние
б) вид, о́браз, укла́дяшәү рәвеше — о́браз жи́зни
в) мане́ра; хара́ктер, тонэшне башкару рәвеше — хара́ктер веде́ния де́л; хара́ктер выполне́ния
үз-үзен тоту рәвеш — хара́ктер поведе́ния
2) в ф. рәвештәа) в сочетании с прилагательными или причастиями на-ган образует наречные словосочетанияашыгыч рәвештә — спе́шно, неме́дленно
көтелмәгән рәвештә — неожи́данно
шашынган рәвештә — бе́шено
б) в ряде случаев о́бразом; в... ви́дешул рәвештә — таки́м о́бразом
тәҗелле рәвештә — спе́шным о́бразом; спе́шно
күңелле рәвештә — в весёлом настрое́нии с весёлым ви́дом
3) после сущ-го в знач. послелога рәвешендә как, в ви́де, в о́блике, с ви́домиллюстрация рәвешендә китерелгән — приведённый как иллюстра́ция
проект рәвешендә эшләнгән тематик план — темати́ческий план, соста́вленный в ви́де прое́кта
шаяру рәвешендә җавап бирү — отве́тить шу́ткой; отшути́ться
•- рәвеш үзгәртү
- рәвешен үзгәртү
- рәвешенә кертү
- рәвешенә китерү II сущ.наре́чие || наре́чныйурын рәвешләре — наре́чия ме́ста
рәвеш ясалышы — образова́ние наре́чий
- рәвеш хәлерәвеш тезмәләре — наре́чные (обстоя́тельственные) словосочета́ния
-
3 хәл
сущ.1) в разн. знач. состоя́ние (чьё-л, кого, чего-л.)авыруның хәле бик авыр — состоя́ние больно́го о́чень тяжёлое
син минем хәлемне аңламыйсың — ты не понима́ешь моего́ состоя́ния
мин укырлык хәлдә түгел — я не в состоя́нии чита́ть
яраксыз хәлгә килү — прийти́ в него́дное состоя́ние
аның хәле рәтләнә башлаган — его́ состоя́ние на́чало улучша́ться
әйбернең сыек хәлдән каты хәлгә күчүе — физ. перехо́д из жи́дкого состоя́ния в твёрдое
2) положе́ние, ситуа́ция, обстано́вка, обстоя́тельствахалыкара хәл — междунаро́дное положе́ние (ситуа́ция, обстано́вка)
гаилә хәле — семе́йное положе́ние
социаль хәл — социа́льное положе́ние
авыр хәлгә төшү — попа́сть в безвы́ходное положе́ние (ситуа́цию)
булган хәлләргә карап — смотря́ по обстоя́тельствам
3) си́ла ( физическая), си́лы; самочу́вствие; мощь, прост. мочьхәл(ем) юк — (у меня́) нет сил, пло́хо себя́ чу́вствую
күз ачарга хәлем юк хәтта — нет сил да́же откры́ть глаза́
түзәр хәл(ем) калмады, чыдар хәл(ем) юк — (у меня́) нет мо́чи, нет сил терпе́ть
ни хәлләрегез бар? — как ва́ше самочу́вствие? как себя́ чу́вствуете?
4) происше́ствие, слу́чай, собы́тие; де́ло, дела́аерым хәлләрдә — в отде́льных слу́чаях
күңелсез хәл — неприя́тный слу́чай
урамда булган хәл — у́личное происше́ствие, слу́чай на у́лице
соңгы көннәрдә булган хәлләр — собы́тия после́дних дней
ни хәл? — как дела́?
хәлләр шәптән түгел — дела́ иду́т нева́жно, де́ло обстои́т не лу́чшим о́бразом
5) лингв. обстоя́тельство || обстоя́тельственныйурын хәле — обстоя́тельство ме́ста
иярчен хәл җөмлә — прида́точное обстоя́тельственное предложе́ние
рәвеш хәле — обстоя́тельство о́браза де́йствия
•- хәл белү
- хәл белешү
- хәл сорашу
- хәл бетү
- хәл калмау
- хәл китү
- хәл итү
- хәл итәрлек
- хәл фигыль••хәл барынча, хәл кадәре(нчә) — в ме́ру сил, по ме́ре возмо́жностей, по возмо́жности
хәл җитмәслек — непоси́льный
хәл эчендә — при́ смерти
хәлгә керү — сочу́вствовать, сострада́ть; войти́ (в чьё-л.) положе́ние
хәлгә керүчән — уча́стливый
хәлдән килгәнче — по ме́ре (в ме́ру) возмо́жностей
хәлдән килү — спра́виться; быть в си́лах, в состоя́нии, иметь возмо́жность что-л. сде́лать
хәлдән тайганчы — до изнеможе́ния, до упа́ду
хәлдән тайдыру — изма́тывать/измота́ть, изнуря́ть/изнури́ть
хәлдән таю — выбива́ться/вы́биться из сил, обесси́леть
хәле (хәлләр) хәл — де́ло пло́хо, пло́хи дела́, дела́ в плаче́вном состоя́нии
- хәл алу- хәл керү
- ... хәл юк
См. также в других словарях:
шулкадәр — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шултикле — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шулчаклы — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шунча — иск. 1. Сан, күләм, микъдар яки хәрәкәт интенсивлыгын белдергән сүзләр урынында килеп, исемнәр алдында – сыйфат, фигыль янында рәвеш функциясен үти шулкадәр ашыгып кая бара торгандыр. кис. Бик, үтә, артык, гаять карт, шулкадәр карт инде ул.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шулай — а. 1. Ни хәлдә булуны, эшнең ничек баруын күрсәтә торган рәвешләрне алмаштырып килә. рәв. Күренеп торганча, хәзергечә, шушы рәвешчә 2. Әнә, менә күрсәтү алмашлыклары янында күзгә күренеп торган яки анык таныш булган эш, күренешкә, аның рәвешенә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйтерсең — лә чаг. терк. Рәвеш иярчен җөмләне баш җөмләгә теркәү өчен кулл. : гүя, гүя ки. Шартлы чамалаулы чагыштыруны белдерү өчен кулл. әйтерсең лә йөрәк сызды көйрәп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
